Duurzaam bouwen: tips van sector banker Leontien de Waal

Hoe duurzaam bewust is de bouw?

De Nederlandse bouwsector heeft de afgelopen jaren opeenvolgend voor verschillende uitdagingen gestaan. Denk bijvoorbeeld aan de stikstofproblematiek, forse prijsverhogingen van energie en bouwmaterialen, en personeelstekorten. En dat terwijl de behoefte aan nieuwbouw, onderhoud en verduurzaming van gebouwen groot is. Volgens Leontien de Waal heeft niet iedereen door hoeveel invloed de bouw heeft op de manier waarop we wonen, leven, werken en vervoeren in ons land. “De bouw is een maakindustrie met een hoge maatschappelijke impact. Zoveel om ons heen zou niet bestaan zonder de bouw- en infrasector. Dat maakt het voor mij echt de mooiste sector die er is.”

De bouw is ook een sector die verantwoordelijk is voor een behoorlijke CO2-uitstoot, zowel door de productie als het transport van bouwmaterialen. Gelukkig neemt de aandacht voor duurzaamheid en milieu-impact in de bouwsector toe. Drijfveren daarvoor verschillen: de ene onderneming wordt aangedreven door veranderende wet- en regelgeving zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de ander door eisen van grote opdrachtgevers en een ander handelt vanuit het belang van reputatiemanagement. Gelukkig zijn er ook veel bedrijven die vanuit zichzelf gewoon groener willen worden. Leontien ziet dat de sector daardoor verandert. “De gehele keten in de bouw verduurzaamt. Er is een bredere ontwikkeling gaande naar een duurzaam bewustzijn – ook in de bouw.”

Weet je wat de CSRD voor jouw bedrijf betekent? Bijna 60 procent van de ondernemers in de bouw en industrie is nog niet bekend met deze richtlijn. Lees de column van Leontien over de CSRD in de bouw.

- Leontien de Waal, Sector Banker Bouw

Prefabriceren, innoveren, elektrificeren

Spelers in de bouwsector worden zich dus steeds bewuster van het belang van verduurzaming. Hoe pak je het aan? Gelukkig zijn er genoeg inspirerende voorbeelden te vinden in de dagelijkse praktijk waarmee we de CO2-uitstoot in de bouw flink kunnen reduceren. Denk aan slimmer bouwen met behulp van prefabricage. Of de keuze voor industrialisatie en gebruik maken van lichtere, bio-based materialen, het zijn allemaal manieren. Een andere optie is elektrificatie. Volgens Leontien een trend waaraan bouwbedrijven niet gaan ontkomen, hoewel het flinke uitdagingen met zich meebrengt.

“Zo is er voor het emissieloos aanleggen van een weg een elektrische wals nodig”, legt Leontien uit, “maar daarvan zijn er momenteel maar een paar van in heel Nederland. Het is mooi dat we als land koploper zijn en we zijn met goede dingen bezig. Maar internationaal gezien zijn we voor fabrikanten nog slechts een kleine speler in de markt. Dus het is niet altijd gemakkelijk om aan het materieel te komen dat nodig is, of er zijn vaak lange levertijden.” Leontien merkt op dat lang niet al het bouwmaterieel op de wereld komt als elektrisch. “Veel machines worden geproduceerd als reguliere dieselvariant en worden vervolgens in Nederland omgebouwd tot elektrische machines. Met als gevolg dat bijvoorbeeld een elektrische graafmachine drie keer zo duur is als zijn dieseltegenhanger.

Die extra kosten plaatsen ondernemers steeds voor de uitdaging om mogelijke oplossingen aan elkaar te knopen. Welk materieel kan ik huren? Waarin kan ik samenwerken met een ander bedrijf? Wat kan ik beter leasen? Dat zijn enorme puzzels voor bouwondernemers.”

Bekijk onze videoserie Green Building Talks over de uitdagingen en kansen voor duurzaamheid in de bouwsector

Veerkrachtig omgaan met het overvolle elektriciteitsnet

Kies je er als bouwbedrijf voor om te elektrificeren, dan loop je al snel tegen de volgende uitdaging aan: het overvolle elektriciteitsnet. De verwachting is dat we in Nederland zeker tot aan 2033 last zullen houden van netcongestie – oftewel: file op het elektriciteitsnet tijdens piekmomenten, waardoor bedrijven niet op ieder moment stroom kunnen krijgen of leveren – terwijl een goede laadinfrastructuur onmisbaar is voor elk bedrijf dat emissieloos wil werken.

Gelukkig ziet Leontien dat ondernemers hier vaak creatief en veerkrachtig mee omgaan. “Bedrijven die een eigen elektrische vloot opbouwen wegen steeds beter af hoe ze op een efficiënte manier gebruik kunnen maken van het stroomnet en hoe ze kunnen laden zonder het net extra te belasten.Bijvoorbeeld met batterijopslagsystemen, waardoor bedrijven hun machines en transportmiddelen op eigen terrein kunnen opladen. Een andere manier is samen met andere bedrijven een laadplein ontwikkelen.” (zie kader hieronder).

Bij verduurzaming kun je niet om de netcongestie heen. Je leest meer over de oorzaken en oplossingen voor ondernemers in ons Rapport Indikken.

Wil je weten wat de netcongestie is in jouw regio? Kijk dan eens op de netcongestiekaart. Neem bij concrete uitbreidingsplannen van je bedrijf altijd eerst contact op met de netbeheerder, zodat je niet voor verassingen komt te staan.

Grootste laadplein ter wereld

Het ontwikkelen van een laadplein dichtbij duurzame opwekbronnen is een goede manier om netcongestie te vermijden. Een klinkend voorbeeld is Watthub XL. Dit laadplein ontstond toen kilometerslange dijkverzwaring aantoonbaar emissieloos moest gebeuren. Het zwaar materieel dat daar voor nodig was, moest uiteraard ook opgeladen kunnen worden. Zo ontstond in samenwerking met meerdere partijen het grootste laadplein voor zwaar materieel ter wereld, deels gevoed met groene stroom die wordt opgewekt door windmolens op het eigen terrein.

Elektrificatie en de arbeidsmarkt

Naast verduurzaming ziet Leontien de krapte op de arbeidsmarkt ook als een belangrijke factor in de bouw. Beide trends hebben volgens de Sector Banker Bouw alles met elkaar te maken. “Op een krappe arbeidsmarkt staan juist ook praktische beroepen onder druk. Er is weinig instroom in de bouwopleidingen. Maar regeren is vooruitzien: duurzame stappen leveren vaak ook meer efficiëntie op. Als we in ons land een enorme slag kunnen maken met elektrificering, industrialisering en digitalisering bij het bouwen van nieuwe huizen, spelen we mogelijk handen vrij die heel hard nodig zijn in de renovatie van gebouwen. Een duurzaam bedrijf doet het maatschappelijk beter én werkt door verhoogde efficiëntie op de lange termijn vaak ook voordeliger.”

“Sectorkennis helpt je sneller schakelen”

De meest succesvolle en bloeiende bedrijven zijn zij die zich het snelst kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Goede kennis van jouw sector, helpt je om sneller te schakelen. Daarom verdiepen sectorspecialisten bij ABN AMRO zoals Leontien zich in alle ontwikkelingen. “We hebben veel kennis over de bouwsector, doordat we veel ondernemers uit de sector spreken. In onze publicaties proberen we hen verder op weg helpen door handelingsperspectief te bieden. Bedrijven hebben elkaar en de kennis van partners nodig om succesvol te zijn – zeker in een markt met veel veranderingen. Het mooie is dat we als ABN AMRO een heel compleet pakket kunnen bieden met onze sectorkennis, de subsidie-expertise die we in huis hebben, de Groenbank, en alle andere financieringsmogelijkheden die we bieden, van lening tot werkkapitaalfinanciering en lease.”

Meer weten over de leasemogelijkheden voor jouw bedrijf?

Tips van Leontien

Wil je duurzamer bouwen door te elektrificeren? 3 tips van Leontien:

1. Heb je elektrisch bouwmaterieel nodig, maar vraagt de investering (nog) teveel van jouw financiën? Of gaat het om een machine die je slechts sporadisch gebruikt? Kijk eens op deelplatform Emission-0, waar partijen materieel aan elkaar uitlenen.

2. Gebruikt je bedrijf elektrische machines? Houd er rekening mee dat modern materieel met bijbehorende dashboards en sensoren heel handig is, maar ook een groter cyberrisico met zich meebrengt. Besteed dus ook aandacht aan cybersecurity en bescherm jouw data.

3. Schoner bouwen wordt gesubsidieerd door de overheid. Zo worden investeringen in bijvoorbeeld elektrisch bouwmaterieel of een laadplein financieel net wat haalbaarder. Download onze subsidiekalender 2024:

Over Leontien de Waal

Als Sector Banker Bouw volgt Leontien de Waal de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de gebouwde omgeving en de subsectoren. Ze richt zich met name op thema’s op het snijvlak van duurzaamheid, circulariteit, innovatie en digitalisering. “Ik ben veel bezig met nieuwe initiatieven en onze duurzame producten, waarover ik lezingen geef en columns en sectorrapporten schrijf om ondernemers verder te helpen. Zo wil ik kansen en toegevoegde waarde creëren voor onze klanten.”

Je vragen persoonlijk aan Leontien de Waal voorleggen? Dat kan! Mail naar leontien.de.waal@nl.abnamro.com